راهنمای خرید گلیسیرین صنعتی و خوراکی

گلیسیرین

گلیسیر ین (Glycerin) که با نام‌های گلیسرول یا پروپان-1,2,3-تری‌اول نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی بی‌رنگ، بی‌بو و شیرین مزه است. این ماده در دسته الکل‌های پلی‌هیدروکسیل قرار می‌گیرد و به دلیل خواص منحصر به فرد خود، کاربردهای بسیار گسترده‌ای در صنایع مختلف دارد.

 

ویژگی‌های اصلی

• فرمول شیمیایی: C3​H8​O3​
• حالت فیزیکی: مایع غلیظ و چسبناک در دمای اتاق.
• حل‌شوندگی: به راحتی در آب و اتانول حل می‌شود. این ویژگی آن را به یک حلال عالی تبدیل می‌کند.
• خاصیت رطوبت‌گیری (جاذب رطوبت): گلیسیر ین به شدت جاذب رطوبت است و می‌تواند رطوبت را از هوا جذب و نگه دارد. این ویژگی آن را برای استفاده در محصولات آرایشی و بهداشتی ایده‌آل می‌کند.

 

کاربردها

گلیسیر ین در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• صنایع آرایشی و بهداشتی: به عنوان یک مرطوب‌کننده و نرم‌کننده در کرم‌ها، لوسیون‌ها، صابون‌ها و شامپوها. خاصیت رطوبت‌گیری آن به جلوگیری از خشکی پوست کمک می‌کند.
• صنایع دارویی: به عنوان یک حلال، شیرین‌کننده و ماده نگهدارنده در شربت‌های سرفه، پمادها و شیاف‌ها استفاده می‌شود.
• صنایع غذایی: به عنوان یک شیرین‌کننده، ماده مرطوب‌کننده (برای حفظ تازگی محصولات پخته شده) و حلال برای طعم‌دهنده‌ها.
• صنایع شیمیایی: در تولید رزین‌های پلی‌استر، نیتروگلیسیرین و انواع روان‌کننده‌ها.

 

تولید گلیسیرین

گلیسیر ین به دو روش اصلی تولید می‌شود:

1. روش سنتی: به عنوان محصول جانبی در فرآیند صابون‌سازی از چربی‌های حیوانی و روغن‌های گیاهی. این روش، منبع اصلی تولید گلیسیر ین برای قرن‌ها بوده است.
2. روش صنعتی (زیست‌دیزل): در فرآیند تولید سوخت زیست‌دیزل (بیودیزل) از روغن‌های گیاهی مانند روغن پالم و سویا، گلیسیرین به عنوان یک محصول جانبی مهم به دست می‌آید. این روش، اصلی‌ترین منبع تولید گلیسیرین در دنیای امروز است.

گلیسیر ین (Glycerin)، که با نام گلیسرول (Glycerol) نیز شناخته می‌شود، یک ترکیب آلی از دسته الکل‌های سه عاملی (تری‌الکل) است. این ماده به صورت مایعی شفاف، بی‌رنگ، بی‌بو و با طعمی شیرین وجود دارد. گلیسیر ین به دلیل ساختار شیمیایی خود که شامل سه گروه هیدروکسیل (-OH) است، خاصیت جاذب رطوبت (Humectant) بسیار قوی دارد؛ یعنی می‌تواند رطوبت را از محیط جذب کرده و در خود نگه دارد.

منابع و انواع گلیسیرین

گلیسیرین را می‌توان از دو منبع اصلی و در گریدهای مختلف تولید کرد:

• گلیسیر ین طبیعی:
  • گیاهی: از هیدرولیز روغن‌های گیاهی مانند روغن پالم، نارگیل، سویا و هسته خرما به دست می‌آید. این نوع گلیسیرین برای افراد وگان و در صنایع غذایی و آرایشی-بهداشتی بسیار پرکاربرد است.
  • حیوانی: از هیدرولیز چربی‌های حیوانی به دست می‌آید.
• گلیسیرین مصنوعی (سنتزی): از مشتقات نفتی (مانند پروپیلن) تولید می‌شود. گلیسیر ین مصنوعی معمولاً خلوص بسیار بالایی دارد و در برخی کاربردهای دقیق دارویی و بیوتکنولوژی استفاده می‌شود.

گریدهای گلیسیرین: گریدهای مختلف گلیسیرین بر اساس میزان خلوص طبقه‌بندی می‌شوند که تعیین‌کننده کاربرد آن‌هاست:

• گلیسیر ین دارویی/خوراکی (Pharmaceutical/Food Grade / USP/BP): این بالاترین گرید خلوص است (معمولاً 99.5% به بالا) که برای مصارف پزشکی (مانند ملین) و در صنایع غذایی و داروسازی استفاده می‌شود. باید مطابق با استانداردهای سختگیرانه بین‌المللی باشد.
• گلیسیر ین آرایشی و بهداشتی (Cosmetic Grade): خلوص بالایی دارد و در تولید انواع محصولات مراقبت از پوست و مو به کار می‌رود.
• گلیسیر ین صنعتی (Industrial Grade): خلوص پایین‌تری دارد و برای مصارفی که تماس مستقیم با انسان یا مواد غذایی ندارند، مانند تولید رزین‌ها، رنگ‌ها، روان‌کننده‌ها و ضد یخ‌ها، استفاده می‌شود.

خواص گلیسیرین

• جاذب رطوبت (Humectant): برجسته‌ترین ویژگی آن که باعث می‌شود رطوبت را از هوا یا لایه‌های عمیق‌تر پوست جذب کرده و در سطح نگه دارد.
• نرم‌کننده (Emollient): پوست را نرم و لطیف می‌کند و به حفظ سد دفاعی آن کمک می‌کند.
• حلال: بسیاری از مواد آلی و معدنی در گلیسیر ین حل می‌شوند.
• شیرین‌کننده: حدود 60 تا 75 درصد شیرینی شکر را دارد، اما کالری آن کمی بیشتر است و شاخص گلیسمی پایین‌تری دارد.
• روان‌کننده: خاصیت لغزندگی دارد.
• غیر سمی: در گرید دارویی و خوراکی، برای مصرف انسانی ایمن است.
• بی‌بو، بی‌رنگ و بی‌مزه: این ویژگی‌ها آن را برای استفاده در محصولات مختلف مطلوب می‌سازد.

 

کاربردهای گسترده گلیسیرین

گلیسیر ین به دلیل خواص چندمنظوره‌اش، در صنایع بسیار متنوعی کاربرد دارد:

1. صنعت آرایشی و بهداشتی

 

گلیسیرین یک ماده اصلی و بسیار محبوب در این صنعت است:

• مرطوب‌کننده‌ها و لوسیون‌ها: رطوبت پوست را حفظ کرده و از خشکی آن جلوگیری می‌کند.
• صابون‌ها: به خصوص صابون‌های شفاف، برای نرمی و لطافت پوست.
• شامپوها و نرم‌کننده‌های مو: رطوبت مو را حفظ کرده، وز شدن آن را کاهش داده و به درخشندگی مو کمک می‌کند.
• محصولات آرایشی: در کرم‌پودرها، رژ لب‌ها و سایه‌های چشم برای بهبود بافت و ماندگاری.
• خمیردندان و دهان‌شویه: به حفظ رطوبت و جلوگیری از خشک شدن محصول کمک می‌کند.

2. صنایع غذایی

 

گلیسیر ین خوراکی (E422) به عنوان یک افزودنی غذایی ایمن و مفید شناخته می‌شود:

• حفظ رطوبت: در محصولات پخته شده مانند نان، کیک و شیرینی برای حفظ نرمی و تازگی.
• شیرین‌کننده: در محصولات رژیمی، نوشیدنی‌ها و شیرینی‌ها به عنوان جایگزین شکر.
• امولسیفایر و پایدارکننده: در بستنی‌ها برای جلوگیری از کریستالیزاسیون یخ و بهبود بافت.
• حلال و حامل: برای طعم‌دهنده‌ها و رنگ‌دهنده‌ها.
• پوشش محافظ: برای میوه‌های خشک یا آبنبات‌ها به منظور جلوگیری از چسبندگی و حفظ رطوبت.

 

3. صنایع داروسازی

 

گلیسیرین در فرمولاسیون بسیاری از داروها و محصولات پزشکی استفاده می‌شود:

• ملین (Laxative): به صورت شیاف یا خوراکی برای درمان یبوست، با نرم کردن مدفوع و روان‌کنندگی.
• حلال دارویی: در شربت‌های سرفه، الگزیرها و سرم‌ها به عنوان حلال برای مواد فعال دارویی.
• مرطوب‌کننده: در پمادها و کرم‌های دارویی برای پوست.
• کاهش فشار چشم (گلوکوم): به صورت خوراکی برای کاهش فشار داخل چشم.
• محافظت از بافت‌ها: در انجماد گلبول‌های قرمز، اسپرم و سایر بافت‌های زنده.

4. صنایع صنعتی و شیمیایی

 

• ضد یخ: در فرمولاسیون برخی ضد یخ‌ها به دلیل نقطه انجماد پایین.
• روان‌کننده‌ها: در برخی کاربردهای صنعتی به عنوان روان‌کننده.
• تولید رزین و پلاستیک: به عنوان ماده اولیه در سنتز برخی پلیمرها.
• جوهر و رنگ: به عنوان حلال یا افزودنی برای بهبود خواص.
• منسوجات: در فرآیندهای رنگرزی و تکمیل پارچه.

گلیسیر ین، همچنین به عنوان گلیسرول هم شناخته می شود، این ماده نقشی محوری در کاربردهای صنعتی متعدد ایفا می کند و از طریق زنجیره های متنوع شیمیایی می تواند محصولات مختلفی ایجاد کند و به یک عنصر ضروری در محصولات نهایی با کاربردهای مختلف تبدیل شود.

با فرمول شیمیایی C3H8O3، این مایع عمدتاً بی رنگ و بی بو (بسته به درجه) از اتم هایی مانندکربن، عنصر مهم دیگر چون هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده است و خواص شیمیایی منحصر به فرد آن ستون اصلی فرآیندهای بی شمار تولید و محصولات نهایی از داروها و لوازم آرایشی و بهداشتی گرفته تا مواد غذایی و … و نوشیدنی ها محسوب می گردد.

این محصول از پرکاربردترین و حتی با ارزش ترین اقلام بر پایه شیمیایی شناخته شده برای انسان هاست. دارای ترکیبی منحصر به فرد از خواص فیزیکی و شیمیایی است که در محصولات بی شماری استفاده می شود. گلیسیر ین بیش از 1500 کاربرد نهایی شناخته شده دارد و علاوه بر این در شرایط ذخیره سازی معمولی بسیار پایدار است، با بسیاری از مواد شیمیایی دیگر سازگار است، در کاربردهای مختلف آن عملاً غیر سمی و غیر تحریک کننده است و هیچ اثر منفی زیست محیطی شناخته شده ای ندارد.

گلیسیرین از چربی ها و روغن ها در طی تولید صابون و اسیدهای چرب و ترانس استریفیکاسیون به دست می آید. این مطلب به کارایی های مختلف Glycerin نگاه می کند و به سوالات متداول شما در رابطه با خرید آن پاسخ می دهد تا به درک بهتر شما در نقش محوری این محصول در صنایع بی شمار کمک کند.

 

انواع گلیسیرین صنعتی و خوراکی

چندین درجه مختلف گلیسیرین وجود دارد که همگی با سطوح خلوص متفاوت از جمله خام، درجه فنی، فنی UCO (بر اساس روغن پخت و پز استفاده شده)، خوراک و درجه دارویی. هر کدام از اینها ویژگی ها و کاربردهای متفاوتی دارند. اما دو نوع مختلف Industrial and edible glycerin وجود دارد: گیاهی (طبیعی) و پتروشیمی (مصنوعی).

نوع گیاهی از روغن های گیاهی مانند نارگیل یا سویا به دست می آید. از آنجایی که این ماده از چربی های گیاهی حاصل می شود، پایدارتر و از نظر زیست محیطی مطلوب تر است زیرا از منابع گیاهی تجدید پذیر می آید. نوع پتروشیمی، اگرچه در حال حاضر کمتر رایج است، از منابع پتروشیمی، عمدتاً پروپیلن یا مواد اولیه نفتی سنتز می شود.

گلیسیرین در صنایع مواد غذایی مبتنی بر روغن پخت و پز استفاده شده از طریق یک فرآیند تصفیه به نام ترانس استریفیکاسیون تولید می شود. این شامل تبدیل ضایعات روغن پخت و پز به بیودیزل و گلیسیرین است. اما این محصول وقتی از بیودیزل جدا می شود و بیشتر خالص می شود تا استانداردهای صنعت را برآورده کند.

گلیسیرین به صورت خالص نیز نوعی از کربوهیدرات محسوب می شود که به عنوان الکل قند شناسایی می شود. این مایع بویی نداشته و طعمی شیرین دارد. در حالی که گلیسیرین به طور طبیعی در گیاهان از طریق تخمیر قندها وجود دارد، امروزه بیشتر آن ها از هیدرولیز چربی ها و روغن ها تولید می شود. اما کاربرد گلیسیرین خام چه می تواند باشد؟ این ماده نیز در آب حل می شود و رطوبت را جذب می کند. به دلیل خلوص کمتر، گلیسیرین خام عمدتاً برای مقاصد صنعتی استفاده می شود. برای استفاده در صنعت داروسازی یا تولید مواد غذایی به اندازه کافی خالص نیست. در اینجا درجه خلوص آن باید تا 99.5 درصد باشد.

کاربرد گلیسیرین خوراکی

گلیسیرین، وقتی به صورت غیر صنعتی مصرف شود، برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها که در آن فشار چشم افزایش یافته است، استفاده می‌شود.

Oral glycerin همچنین ممکن است برای سایر شرایطی که توسط پزشک تعیین شده است مانند آبرسانی به پوست ، بهبود عملکرد سد های خارجی پوست، محافظت در برابر عوامل تحریک زای پوست، تسریع فرآیندهای بهبود انواع زخم(جراحی چشم برای کاهش فشار در چشم)، رفع خشکی پوست و حتی برای پسوریازیس استفاده شود. این محصول اغلب در مواد غذایی، محصولات آرایشی و محصولات پوستی مصرف می شود. به سبب خاصیت نرم کنندگی و لطافت بخشیدن خود مشهور است و آن را به یک ماده محبوب در فرمولاسیون های مراقبت از پوست و مو تبدیل می کند.

خرید گلیسیرین صنعتی

کاربردهای صنعتی گلیسیرین بسیار متنوع است. می توان از Industrial glycerin برای ساخت پلاستیک، مواد منفجره و صابون استفاده کرد.گلیسیرین صنعتی همچنین در رنگ ها و روان کننده ها، محصولات لاستیکی و حتی داروسازی استفاده می شود.

این ماده همچنین یک عنصر ضروری در تولید سوخت بیودیزل است. سوخت‌های بیودیزل ترکیبی نسبت به سوخت‌های نفتی خالص انتشار کربن کمتری دارند، زیرا حاوی اکسیژن از الکل‌های مبتنی بر زیست توده هستند. گلیسیرین به دلیل کاربردهای فراوان آن یک کالای ضروری است که تقاضای بالایی در سراسر جهان داشته و کاربردهای صنعتی آن تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد دارد.

 

قیمت بدون واسطه گلیسیرین

نوسانات قیمت نفت خام می تواند مستقیماً بر تولید مواد اولیه ساخت گلیسیرین تأثیر گذارد و این عامل متعاقباً بر زنجیره تأمین این محصول تأثیر خواهد داشت. در نتیجه، رویدادهای ژئوپلیتیک، بلایای طبیعی و تغییرات در الگوهای مصرف انرژی جهانی می‌تواند منجر به اختلالات قابل توجهی در عرضه گلیسیرین به بازار شود و بر قیمت‌های بازار آن تأثیر بگذارد. عوامل خارجی از جمله کاهش قیمت روغن پالم و سویا به همراه کاهش معاملات بازار در آستانه فصول گرم سال، بیشتر به کاهش قیمت کمک کردند.

اما می توان گفت تامین نیاز های داخلی کشور به این محصول با کاهش سود حاصل از حجم صادرات و ارائه محصصول به صورت کم کردن واسطه ها می تواند سبب افت هزینه های حمل و نقل شده و نقش زیادی در خرید های عمده و با صرفه برای مصرف کنندگان ایفا کند.

لازم به ذکر است که هنگامی که انواع گلیسیرین مطابق با استانداردهای فارماکوپه اروپا ساخته می شود، به این معنی است که محصول تحت کنترل کیفیت و فرآیندهای آزمایش دقیق قرار گرفته است تا از ایمنی و کارایی آن برای استفاده در فرمولاسیون های دارویی اطمینان حاصل شود. این سطح از استانداردسازی برای شرکت های داروسازی برای تولید داروهای ثابت و با کیفیت ضروری است و در خرید باید به آن توجه شود.